Władza ustawodawcza w Polsce - sejm i senat. cz.2 26.03

Prezydium Senatu X kadencji

Marszałek Senatu - Tomasz Grodzki

Wicemarszałek Senatu -  Bogdan Borusewicz

Wicemarszałek Senatu - Michał Kamiński

Wicemarszałek Senatu -  Stanisław Karczewski

Wicemarszałek Senatu - Gabriela Morawska-Stanecka

Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość – 48

Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska – 43

Koło Senatorów Koalicja Polska – Polskie Stronnictwo Ludowe – 3

Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy – 2

Koło Senatorów Niezależnych – 3

Senatorowie niezrzeszeni -1

1. Mandat parlamentarny ma charakter:

• Przedstawicielski - pełnomocnictwo do sprawowania urzędu od wyborców
• Generalny –wyraża wole narodu i ma kierować się interesami ogółu obywateli
• Niezależny (wolny) – posła nie obowiązują instrukcje wyborcze
• Nieodwołalny – nie można parlamentarzystów odwołać

1. immunitet parlamentarny– nietykalność osobista członków parlamentu

• Nie można parlamentarzystów pociągnąć do odpowiedzialności karnej lub aresztować (nietykalność) bez zgody sejmu (Art. 105) (zrzeczenie się immunitetu, odebranie immunitetu).

1. Zasada rozdzielności mandatu i innych funkcji publicznych (nie można łączyć funkcji parlamentarnych np. Prezes NIK i Prezes NBP)

1. posłowie i senatorzy tworzą kluby parlamentarne ( min.15 posłów lub 7 senatorów) lub koła poselskie (min.3 osoby) –zrzeszają one przedstawicieli poszczególnych partii

• Kluby mają własne władze i regulaminy – często stosują dyscyplinę klubową –zobowiązanie do głosowania w określony sposób.

• Kluby można podzielić na:
• Koalicyjne –
• Opozycyjne

Liczba mandatów według komitetów wyborczych

4. Funkcje Sejmu i Senatu:

• funkcja ustrojodawcza

• funkcja ustawodawcza

• funkcja kontrolna

• funkcja kreacyjna

Na mocy funkcji ustrojodawczej Sejm może uchwalić konstytucję bądź wprowadzić do niej zmiany. Parlament decyduje o ustroju państwa.

Funkcja ustawodawcza parlamentu należy do jego podstawowych zadań. Parlament posiada na jej mocy prawo do stanowienia ustaw, które są podstawowymi aktami prawnymi, powszechnie obowiązującymi w Polsce.

Funkcja kontrolna przysługuje tylko Sejmowi, a polega sprawowaniu kontroli nad rządem. Sejm może to czynić używając od tego następujących „narzędzi”:

• wotum zaufania – jest to uchwała Sejmu wyrażająca poparcie dla rządu oraz prowadzonej przez niego polityki;
• wotum nieufności – jest to uchwała Sejmu odmawiająca poparcia dla rządu i jego polityki bądź też dla konkretnego ministra; prowadzi do dymisji rządu; wotum nieufności jest uchwalane większością bezwzględną głosów;
• absolutorium – jest to szczególny akt, uchwalany przez Sejm, który stwierdza zgodność działań rządu w danym roku z ustawą budżetową oraz finansowymi planami państwa; co roku rząd ma obowiązek przedstawienia sprawozdania z wykonania budżetu Sejmowi; Sejm ma obowiązek ustosunkować się do niego w terminie 2 miesięcy od daty jego złożenia (złożenie sprawozdania następuje w terminie do 6 miesięcy po zakończeniu roku budżetowego)
• zapytania i poselskie interpelacje – są to formy zwracania się posła do członków rządu w sprawie udzielenia informacji w określonej sprawie; zapytany minister ma obowiązek udzielenia odpowiedzi; interpelacje składane są na piśmie, a odpowiedź też winna mieć taki charakter (musi być udzielona w terminie 21 dni); odpowiedź może mieć charakter ustny, wówczas jest wygłaszana na posiedzeniu Sejmu.

Funkcja kreacyjna polega na powoływaniu członków, wchodzących w skład organów państwowych. Sejm wyznacza członków Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego. Za zgodą Senatu, wskazuje kandydata na prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Sejm i Senat wspólnie wyznaczają kandydatów Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (2 osoby – Sejm, 2 osoby – prezydent, 1 osoba – Senat), członków Krajowej Rady Sądownictwa (4 osoby – Sejm, 2 osoby – Senat) oraz członków Rady Polityki Pieniężnej (3 osoby – Sejm, 3 osoby – Senat).